Voorwoord
In 2023 bleef de dienstverlening van Nederlands Loodswezen van hoge kwaliteit: we hebben 24/7 schepen van loodsen voorzien en verder gebouwd aan een toekomstbestendig Nederlands Loodswezen. Tegenslagen waren er ook. Het jaar was onrustig en wereldwijde crises bleven een stoorzender in het handelsverkeer. Intern leidde het nieuwe systeem voor de vaststelling van loodsgeldtarieven tot zorgen. 2023 was ook een verdrietig jaar. Voor het eerst sinds de verzelfstandiging in 1988 kregen we binnen Nederlands Loodswezen te maken met een ongeval waarbij een collega om het leven kwam.
Nederlands Loodswezen zette in 2023 een negatief resultaat neer. We loodsten minder schepen dan geraamd en de vergoeding voor de inzet van de registerloodsen daalde. Het price cap-systeem voor de loodsgeldtarieven, de teruglopende economie door de oorlog in Oekraïne én de energiecrisis leidden overall tot een afname in de loodsactiviteiten en de omzet. Door de economische situatie veranderde ook het aanbod van type schepen en type lading: meer droge en natte bulk en minder containerschepen.
Intern hebben we ook stappen gezet in de transitie naar een toekomstbestendig Nederlands Loodswezen dat duurzamer en slimmer is. Het fundament onder de loodsactiviteiten is dan ook onverminderd sterk.
Verduurzaming
Verduurzaming is niet meer weg te denken in de strategieën van Nederlands Loodswezen. Veel van onze vaartuigen zijn aangesloten op schonere walstroom, het taxivervoer wordt deels elektrisch en de ‘Mare’, waarmee we een brandstofbesparing van 30% ten opzichte van een tender in de L-klasse realiseren, wordt in 2024 in de vaart genomen. Ook voor de vervanging van de swaths in regio Scheldemonden koersen we op schoner en duurzamer. Een efficiënte planning helpt het aantal loodsbewegingen en aan- en afvaarten van de beloodsingsmiddelen verminderen. In de sector valt grote milieuwinst te boeken door het vlotter afhandelen van scheepvaartverkeer: zeeschepen die onnodig rondjes varen, omdat zij moeten wachten op een ligplaats of een dienstverlener, stoten onnodig veel CO₂ uit. Een loodsdienst die loopt als een Zwitsers uurwerk en die logistieke informatie deelt met alle betrokkenen, is daardoor van essentieel belang. Voor verdere verduurzaming van onze beloodsingsmiddelen heeft onze organisatie zich uitgesproken voor een uitbreiding van het gebruik van biobrandstoffen.
Data als motor van verandering
Veel innovaties in het Loodswezen zijn datagedreven. Dit jaar is het project Lutine gestart waarmee we per vaartuig het brandstofverbruik, de emissies en het vaargedrag beter kunnen monitoren. Lutine is een volgende stap in het verder beperken van onze CO₂-uitstoot. Samen met de CO₂-prestatieladder, die we sinds 2018 gebruiken, is het een belangrijk instrument voor het bewaken van onze impact op mens en milieu.
Data zijn ook bruikbaar in de huidige, gespannen arbeidsmarkt en van invloed op het profiel van onze medewerkers van de toekomst. Denk aan de inzet van artificial intelligence (AI) en het overnemen van taken door techniek.
Viering 35-jarig jubileum
In 2023 bestond Nederlands Loodswezen 35 jaar. Helaas moesten we de officiële viering met een symposium op 2 november 2023 afgelasten vanwege storm Ciarán. Daar stonden we niet te lang bij stil: een beetje storm hoort erbij in het loodswezen. Op 7 maart 2024 hielden we de viering alsnog, samen met het symposium ‘Innovatie en verduurzaming naar de toekomst’, waar we met nautische partners de dialoog voerden.
Verdrietig afscheid
Collega’s uit de gehele organisatie werden hard getroffen door het eerste dodelijke ongeval sinds de verzelfstandiging van onze organisatie in 1988. Wij verloren een toegewijde en ervaren medewerker bij een bedrijfsongeval op zee bij IJmuiden. Het drama herinnert ons eraan hoe kwetsbaar we zijn en hoe belangrijk het is dat we ons hard blijven maken voor veiligheid in ons werk.
In 2023 nam Nederlands Loodswezen ook afscheid van een geliefde collega uit regio Rotterdam-Rijnmond na een lang ziekbed. In zijn afscheidsbrief omschreef hij Nederlands Loodswezen als “een prachtig bedrijf met mooie mensen”. Daar sluit ik mij graag bij aan. Ik wil dan ook al mijn collega's bedanken voor hun inzet in het afgelopen jaar. Ik ben trots op alle mensen die samen Nederlands Loodswezen vormen. Ook onze externe stakeholders wil ik bedanken voor hun vertrouwen in onze organisatie. Alle resultaten die we behalen zijn alleen mogelijk door en in nauwe samenwerking.
Willem Bentinck,
Voorzitter Nederlandse Loodsencorporatie